Ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần như thế nào?

Tiếng ồn là gì?

Dưới góc độ vật lý, tiếng ồn là những dao động sóng âm với cường độ và tần số khác nhau, sắp xếp không có trật tự và được lan truyền trong môi trường đàn hồi. (theo Wikipedia) 

Tiếng ồn được hiểu là một yếu tố môi trường có tính chất độc hại lớn đối với cơ thể con người vì gây ra sự mệt mỏi làm giảm số lượng và chất lượng của sản phẩm lao động. (theo Đào Thị Oanh, 2008).

Theo nhận định của Sở y tế Thành phố Hồ Chí Minh, tiếng ồn là những âm thanh không mong muốn, gây khó chịu cho người nghe, ảnh hưởng tới quá trình làm việc và nghỉ ngơi.

Biểu hiện của tiếng ồn

Trong cuộc sống hàng ngày có quá nhiều âm thanh từ môi trường xung quanh như tiếng máy móc làm việc của những công trình đang thi công, tiếng xe cộ,… đều tạo ra âm  thành mà âm thanh đó có mức cường độ vượt quá ngưỡng nghe của con người, gây nên thực trạng ô nhiễm.

Có hai nguyên nhân chính:

Nguyên nhân từ thiên nhiên: núi lửa, động đất là những hoạt động từ thiên nhiên gây ô nhiễm tiếng ồn. Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng lại có tác động cực kỳ lớn đến con người cũng như môi trường sống của chúng ta. Đây chỉ là một nguyên nhân mà nó chỉ xảy ra ngẫu nhiên chứ không theo một chu kỳ nhất định nào.

Núi lửa, động đất là những hoạt động từ thiên nhiên gây ô nhiễm tiếng ồn.

Nguyên nhân từ con người: đây là nguyên nhân chính gây ô nhiễm tiếng ồn hiện nay, gồm các loại sau: 

• Tiếng ồn từ phương tiện giao thông: mật độ của các phương tiện lưu thông ngày càng tăng, gây ra sự ô nhiễm về tiếng ôn do tiếng của động cơ, còi, phanh xe, hoặc là từ máy bay, các khu nhà gần sân bay phải chịu một sự khó chịu không nhỏ mỗi khi máy bay cất cánh và hạ cánh. Ở Việt nam, sự ô nhiễm tiếng ồn do các phương tiện giao thông hiện tại cũng là một vấn đề đáng quan tâm.
• Tiếng ồn từ xây dựng và sản xuất công nghiệp: việc sử dụng các máy móc trong công việc xây dựng và sản xuất công nghiệp ngày càng phổ biến hơn. Đây cũng là một trong các nguồn âm góp phần tạo ra tiếng ồn hằng ngày.
• Tiếng ồn từ sinh hoạt: tiếng ồn từ việc nghe nhạc quá lớn, hay quán Bar, các sự kiện công cộng,… cũng tác động khá lớn đối với thính giác của mọi người trong khu vực gần đó. Đây là nguồn âm khó xử lý nhất, chỉ dựa vào ý thức của người dân là chủ yếu.
  

  Nguyên nhân từ con người trong cuộc sống hằng ngày.

Tác hại của ô nhiễm tiếng ồn:

Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất.

Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất.

Ô nhiễm tiếng ồn gây ra sự tác hại trực tiếp và gián tiếp đến sức khỏe con người như: gây giảm thính lực, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, rối loạn giấc ngủ, thay đổi chức năng miễn dịch… Tiếng ồn là nguyên nhân dẫn đến bệnh điếc nghề nghiệp (ĐNN), không có khả năng hồi phục. 

Ảnh hưởng đến tâm lý.

• Kích hoạt phản ứng với mối đe dọa.
  

  Ô nhiễm tiếng ồn đều có thể kích hoạt phản ứng với mối đe dọa của cơ thể.

Tất cả các hình thức ô nhiễm tiếng ồn đều có thể kích hoạt phản ứng với mối đe dọa của cơ thể. Khi phản ứng được kích hoạt, nó thường gồm các biểu hiện như: tứ chi của bạn trở nên lạnh và bạn cảm thấy bị hoảng loạn, điều này là do trong một tình huống căng thẳng, máu của chúng ta dồn ra khỏi tứ chi và đến các cơ quan nội tạng chính. Từ đó, mạch đập nhanh hơn và dẫn đến thay đổi nhịp thở, đồng thời sự giải phóng adrenaline và cortisol hình thành các phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc “đóng băng” trước bất kỳ nguy hiểm nào có thể xảy ra. 

• Gây ra các phản ứng khó chịu.
  

  Bạn sẽ dần trở nên cáu gắt và mất bình tĩnh vì bị làm phiền quá nhiều.

Trong một nghiên cứu được công bố trên BMC Public Health, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những cư dân sống trong những ngôi nhà nhiều tầng ở Đan Mạch tỏ ra “khó chịu” về ô nhiễm tiếng ồn từ hàng xóm. Điều này gây ra “các tác động tiêu cực đến một loạt các triệu chứng sức khỏe thể chất và tinh thần” và được các nhà khoa học đề cập cụ thể là “phản ứng căng thẳng về thể chất” được kích hoạt để phản ứng với việc tiếp xúc với tiếng ồn trong môi trường. Hãy thử tưởng tượng ngày nào bạn cũng phải chịu những tiếng động khó nghe từ nhà hàng xóm,

• Ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ.
  

  Ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ.

Các tiếng ồn gây ra khiến chúng ta không thể đi vào trạng thái ngủ sâu, từ đó gây ra hiện tượng tỉnh giấc giữa đêm (gián đoạn giấc ngủ) và thiếu ngủ. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của mỗi người. Việc không thể ngủ sâu sẽ gây ra suy nhược thần kinh và các tình trạng như rối loạn lo âu, mệt mỏi, cáu gắt, thậm chí dẫn đến trầm cảm.

• Gây kiệt sức và trầm cảm.
  

  Bất lực vì họ không thể kiểm soát được tình trạng mà họ đối mặt.

Ô nhiễm tiếng ồn khiến mọi người sinh ra cảm giác bất lực vì họ không thể kiểm soát được tình trạng mà họ đối mặt. Khả năng tập trung của họ cũng bị suy giảm, dẫn đến giảm hiệu suất trong công việc và cuộc sống, từ đó nảy sinh những vấn đề nghiêm trọng về tâm lý. Ngoài ra, HACAN – một tổ chức ủng hộ tiếng nói của những người chịu ảnh hưởng bởi tiếng ồn máy bay dưới các đường bay – đã đưa ra nhiều tài liệu nghiên cứu rằng đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với ô nhiễm tiếng ồn từ máy bay, giao thông đường sắt và bệnh trầm cảm.

Kết luận:

Qua đó, Trần Toàn Psy mong bạn có thể hiểu được rằng tiếng ồn là một yếu tố môi trường có tính độc hại lớn đối với cơ thể con người, gây ra sự mệt mỏi, stress, mất tập trung,… cho con người. Khi tiếng ồn kéo dài với cường độ 75 dB trở lên có thể gây cảm giác đau và có thể gây ra hiện tượng mất thính giác. Tiếng ồn có tác hại rất lớn đối với những hoạt động trí óc học tập, sáng tạo,..